II K 213/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Raciborzu z 2018-03-22
Sygn. akt II K 213/17
PR 2 Ds 37.2017
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 marca 2018r.
Sąd Rejonowy w R a c i b o r z u Wydział II Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Monika Mańka
Protokolant: Anna Koniecka
w obecności oskarżyciela publicznego Urząd Celno – Skarbowy w Katowicach Edyta Szewczyk
po rozpoznaniu w dniach: 07/12/2017r., 22/03/2018r.
sprawy:
W. T.
s. A. i M.
ur. (...) w C.
oskarżonego o to, że:
w dniu 6 września 2016r. w R. pełniąc funkcje Prezesa Zarządu (...)z siedzibą w B. przy ul. (...) urządzał w lokalu przy ul. (...)w R. w celach komercyjnych gry o charakterze losowym na automatach do gier: (...), (...), (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych ( tj. Dz. U. 2016.471) prowadząc działalność bez stosownej koncesji, poza kasynem gry oraz bez rejestracji i opinii jednostki badającej, naruszając przepisy art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, oraz art. 23a ust 1 i 3 w/w ustawy;
tj. o czyn z art.107 § 1 kks
1. uznaje oskarżonego W. T. za winnego tego, że w dniu 6 września 2016r. w R. pełniąc funkcje Prezesa Zarządu (...) z siedzibą w B. przy ul. (...) urządzał w lokalu przy ul. (...) w R. w celach komercyjnych gry o charakterze losowym na automatach do gier: (...), (...), (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych ( tj. Dz. U. 2016.471) prowadząc działalność bez stosownej koncesji, poza kasynem gry oraz bez rejestracji i opinii jednostki badającej, naruszając przepisy art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, oraz art. 23a ust 1 i 3 w/w ustawy i za to na podstawie art. 107 § 1 k.k.s. wymierza mu karę grzywny w wysokości 300 (trzysta) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki w kwocie 100 (sto) złotych;
2. na podstawie art. 30 § 5 kks orzeka wobec oskarżonego przepadek na rzecz Skarbu Państwa automatów do gier: o nazwie (...) o numerze (...) wraz z przynależnościami, (...) o numerze (...) wraz z przynależnościami, (...) o numerze (...) wraz z przynależnościami oraz pilota szczegółowo opisanych w postanowieniu w przedmiocie dowodów rzeczowych na karcie 106 akt sprawy;
3. na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie 430 (czterysta trzydzieści) złotych i opłatę w kwocie 3.000 ( trzy tysiące) złotych.
Sędzia:
Sygn. akt II K 213/17
UZASADNIENIE
W dniu 6 września 2016 roku funkcjonariusze Urzędu Celnego w R. M. D. i M. T. w punkcie gier J. H. znajdującym się w R. przy ulicy (...), przeprowadzili kontrolę dotyczącą urządzania gier hazardowych. Funkcjonariusze ustalili, że w w/w lokalu znajdują się cztery automaty do gier, w tym trzy włączone, stanowiące własność (...)w B. o nazwie (...),(...), (...) oraz (...) nr (...). Obecna podczas kontroli pracownik lokalu K. B. nie przedstawiła do kontroli żadnych dokumentów dotyczących automatów do gry, nie posiadała również kluczy do urządzeń. K. B. przekazała funkcjonariuszom wyłącznie pilot służący do włączania i wyłączania urządzenia. W związku z podejrzeniem, że ujawnione urządzenia mogą stanowić automaty do gier hazardowych, M. D. przeprowadził eksperyment w postaci gier kontrolnych na trzech automatach: (...) nr (...), (...)nr (...), (...)nr (...). Po ich przeprowadzeniu stwierdzono, że są to urządzenia umożliwiające przeprowadzenie gier o wygrane rzeczowe zawierające element losowości co oznacza, że ich wynik nie zależy od umiejętności i zręczności grającego i są one organizowane w celach komercyjnych. Wobec podejrzenia, że przedmiotowe automaty spełniają definicję automatów do gier w myśl przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych i są używane bez wymaganej koncesji i rejestracji – zatrzymano je wraz z pilotem do dalszego postępowania.
Z uwagi na wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego oskarżonego na etapie postępowania przygotowawczego dopuszczono dowód z opinii biegłych psychiatrów P. D. i B. Z.. W opinii sądowo – psychiatrycznej z dnia 20 marca 2017 roku biegli stwierdzili, że W. T. w chwili popełnienia przestępstwa miał zachowaną zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, a zatem nie znajdują zastosowania przesłanki określone w art. 31 § 1 i 2 k.k., a ponadto może brać udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu i jest w stanie prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny.
Prezesem zarządu (...)w B. był W. T..
Oskarżony W. T. ma 42 lata, jest żonaty i posiada na utrzymaniu dwoje dzieci, uprzednio wielokrotnie karany sądownie, w tym za przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: częściowo wyjaśnień oskarżonego W. T. (k. 101 – 102, 348 – 349), zeznań świadków K. B. (k. 9 – 10, 386), M. D. (k. 17 – 18, 349 – 350), protokołu z przeprowadzonych czynności kontrolnych w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o grach hazardowych z dnia 6 września 2016 roku (k. 2 – 5), protokołu zatrzymania przedmiotów z dnia 6 września 2016 roku (k. 12), protokołu kontroli w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o grach hazardowych z dnia 9 września 2016 roku (k. 23 – 27), postanowienia o zatrzymaniu rzeczy z dnia 12 września 2016 roku (k. 18), opinii o stanie zdrowia psychicznego z dnia 20 marca 2017 roku (k. 113 – 114), karty karnej (k. 370 – 373).
Oskarżony W. T. przesłuchiwany na etapie postępowania przygotowawczego nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Na rozprawie sądowej w dniu 7 grudnia 2017 roku nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i odpowiadając na pytania obrońcy wyjaśnił, iż w jego ocenie prowadził legalną działalność gospodarczą. Podkreślił, iż posiada kilkaset orzeczeń uniewinniających go lub umarzających postępowanie w podobnych sprawach i na ich podstawie utwierdzał się w przekonaniu, iż prowadzona przez niego działalność jest zgodna z prawem. Dodatkowo wskazał, iż wiedzę o legalności prowadzonej działalności gospodarczej czerpał z opinii profesorów prawa dostępnych w Internecie, jednak sam nie zlecał opinii prawnej pod kątem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Dodał, iż do dnia przedstawienia mu zarzutów w prowadzonych przeciwko niemu sprawach zapadały wyłącznie wyroki umarzające postępowanie i nakazujące zwrot zatrzymywanych automatów, co utwierdzało go w legalności działania jego spółki. Oskarżony przyznał, iż co prawda w karcie karnej znajdują się trzy wyroki skazujące go za czyny z art. 107 kks, jednakże te same sądy również go uniewinniały. Zaznaczył również, że przeprowadzone u niego Urzędu Skarbowego i Państwowej Inspekcji Pracy nie wykazały żadnych nieprawidłowości. W złożonych wyjaśnieniach oskarżony wskazał, iż z dniem 1 grudnia 2016 roku zakończył działalność firmy (...)w B. w związku ze zmianą przepisów ustawy hazardowej i uznaniem, że wobec nowelizacji prowadzona przez niego działalność będzie nielegalna.
W ocenie Sądu przyjęta przez oskarżonego linia obrony polegająca na powoływaniu się na orzeczenia innych sądów uniewinniających go od zarzucanych czynów (bądź umarzających postępowania karne) nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż nieprawdą jest, że w sprawach o czyny z art. 107 § 1 kks - wobec oskarżonego zapadały wyłącznie wyroki uniewinniające, bądź postępowanie karne było umarzane. Jak bowiem wynika z aktualnej karty karnej, do czasu przedstawienia W. T. zarzutów w niniejszej sprawie, zapadło wobec niego kilka wyroków skazujących w całej Polsce za powyższe przestępstwa skarbowe. Skoro – jak twierdził oskarżony w swoich wyjaśnieniach, zapoznawał się on z każdym wyrokiem jaki zapadł wobec jego osoby, to musiał mieć świadomość, że orzecznictwo w tym przedmiocie nie jest jednolite. Zdaniem Sądu oskarżony, który od kilku lat prowadził określoną działalność i posiadał w tym zakresie odpowiednie doświadczenie – właśnie mając świadomość rozbieżności w orzecznictwie sądowym w temacie urządzania gier hazardowych, winien zabiegać o potwierdzenie legalności prowadzonej działalności przez organy państwowe. Tym bardziej, że i w sprawach, gdzie był uniewinniany bądź postępowanie wobec niego było umarzane, funkcjonariusze tegoż urzędu w ramach przysługujących uprawnień zatrzymywali automaty do gier w należących do niego lokalach. Skoro zatem oskarżony interesował się orzecznictwem sądowym dotyczącym prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, (które według niego wskazywało na jej legalność), to tym bardziej winien być zainteresowany wyjaśnieniem zasadności działań celników, którzy przecież na określony czas (wobec późniejszych zwrotów tych automatów) pozbawiali go źródła utrzymania. Tymczasem w aktach sprawy brak takiej aktywności ze strony oskarżonego, a i on sam nie wskazał, ażeby zabiegał o wyjaśnienie kwestii legalności prowadzonej przez siebie działalności. Mając powyższe na uwadze w zachowaniu oskarżonego należy upatrywać co najmniej zamiaru ewentualnego w rozumieniu art. 4 § 2 k.k.s., gdzie sprawca przewidując możliwość popełnienia czynu zabronionego – godzi się na to. Podkreślić także należy, iż sam oskarżony przyznał, iż wiedział o nowelizacji ustawy hazardowej co doprowadziło do zakończenia jego działalności w tym zakresie, w związku z czym miał świadomość, iż urządzanie po dniu 3 września 2015 roku gier o charakterze losowym na automatach do gier, w celach komercyjnych, bez stosownej koncesji, poza kasynem gry oraz bez rejestracji i opinii jednostki badającej stanowiło naruszenie przepisów ustawy hazardowej. W ocenie Sądu, powoływanie się więc przez oskarżonego na to, że nie był świadomy bezprawności wykonywanej przez siebie aktywności gospodarczej ze względu na zapadające w stosunku do niego orzeczenia uniewinniające oraz opinie profesorów prawa, z których wynikała niemożność stosowania nienotyfikowanych przepisów ustawy hazardowej - w świetle dotychczas zgromadzonego materiału dowodowego uchodzić musi co najmniej za wątpliwą – zwłaszcza wobec nowelizacji ustawy o której mowa wyżej i wobec deklaracji oskarżonego, iż z racji przedmiotu prowadzonej działalności śledził stosowne regulacje prawne. Nie może usprawiedliwiać zachowania oskarżonego twierdzenie, iż ze względu na spory prawne odnośnie skutków braku notyfikacji Komisji Europejskiej kluczowych w niniejszej sprawie przepisów ustawy o grach hazardowych (konsekwencją których były zapadające korzystne dla oskarżonego orzeczenia umarzające postępowanie o czyny z art. 107 § 1 kks czy też uniewinniające go od tego rodzaju przestępstw skarbowych) - mógł postrzegać prowadzoną przez siebie działalność - ewidentnie sprzeczną z przywoływanymi wyżej uregulowaniami ustawy o grach hazardowych, jako legalną. Uwzględniając powyższe okoliczności, zasady logiki i doświadczenia życiowego uznać należało, że powoływanie się przez W. T. na rozbieżne orzecznictwo sądowe wskazuje na jego świadome i celowe działanie zmierzające do uzyskania zysku i czerpanie z tego procederu korzyści majątkowych.
Przesłuchany w charakterze świadka funkcjonariusz Urzędu Celnego w R. M. D. w swoich zeznaniach złożonych w postępowaniu przygotowawczym przyznał, że w trakcie czynności kontrolnych ujawniono cztery automaty do gry, z których jeden o nazwie (...) był nieaktywny, a których wygląd zewnętrzny wskazywał, że są to urządzenia przypominające automaty do gry wykorzystywane w kasynach. Zaznaczył, iż z oświadczenia pracownika lokalu wynikało, iż właścicielem automatów jest (...) z B.. Podał również, iż po przeprowadzeniu na nich gier kontrolnych stwierdził, że mają one charakter losowy i komercyjny, a końcowy wynik nie zależy w jakimkolwiek stopniu od umiejętności i zręczności grającego. Dodał, że po przeprowadzeniu gier kontrolnych i sporządzeniu odpowiednich protokołów z czynności zatrzymano automaty do gry i przewieziono je do magazynów urzędu celnego. Przesłuchiwany na rozprawie sądowej w dniu 7 grudnia 2017 roku podtrzymał złożone uprzednio zeznania oraz dodał, iż z uwagi na ilość przeprowadzanych kontroli nie pamięta jej szczegółów. Dodał, iż przeprowadzaniem kontroli zajmuje się od 2009 roku i brał udział w szkoleniach dotyczących oprogramowania na automatach. Podkreślił, iż po naciśnięciu przycisku start bębny samoczynnie się uruchomiły, a następnie się zatrzymały również bez jego udziału.
Zdaniem Sądu zeznania świadka zasługują na wiarę, gdyż są rzeczowe, logiczne i konsekwentne. Świadek szczegółowo opisał przebieg kontroli w lokalu oraz przeprowadzonych gier kontrolnych, co pozwoliło na stwierdzenie naruszenia przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych.
Zeznania K. B., pracownika w lokalu (...)w R., miały w sprawie znaczenie drugorzędne. Świadek przesłuchiwana w postępowaniu przygotowawczym podała, iż w dniu kontroli była pierwszy dzień w pracy, do jej obowiązków należało wyłącznie pilnowanie urządzeń oraz dbanie o czystość lokalu. Dodała, że nie posiada instrukcji obsługi automatów, dokumentów, kluczy do automatów znajdujących się w lokalu, a wyłącznie jeden pilot włączający urządzenie. Zaznaczyła również, że nie zna zasad gry na takich automatach, oraz że nie wypłaca wygranych i nie prowadzi zapisków wygranych pieniężnych. Przesłuchiwana ponownie na rozprawie sądowej w dniu 22 marca 2018 roku zaznaczyła, iż do jej obowiązków nie należało zasypywanie automatów pieniędzmi, a jedynie wypłata wygranych, na które środki przywoził mężczyzna, który ją zatrudnił. Z nim też kontaktowała się w każdej sprawie dotyczącej automatów, także jego poinformowała o kontroli pracowników urzędu celnego. Świadek wskazała, iż funkcjonariusze sprawdzali automaty, jednakże zaprzeczyła, aby przeprowadzali na nich gry.
Sąd zważył, co następuje:
W. T. został oskarżony o to, że dniu 6 września 2016r. w R. pełniąc funkcje Prezesa Zarządu (...) z siedzibą w B. przy ul. (...) urządzał w lokalu przy ul. (...) w R. w celach komercyjnych, gry o charakterze losowym na automatach do gier: (...) nr (...), (...) nr (...), (...) nr (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, prowadząc działalność bez stosownej koncesji, poza kasynem gry oraz bez rejestracji i opinii jednostki badającej, naruszając przepisy art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, oraz art. 23a ust 1 i 3 w/w ustawy.
Przepis art. 107 § 1 k.k.s. stanowi, że odpowiedzialności karnoskarbowej podlega ten, kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi gry hazardowe. Ograniczenie działalności hazardowej wprowadzają także unormowania ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych.
Artykuł 107 § 1 k.k.s. penalizuje nielegalne urządzanie lub prowadzenie gier hazardowych. Naruszając porządek prawny w zakresie urządzania i prowadzenia gier, sprawca godzi w interes finansów publicznych oraz monopol państwa w tej sferze. Art. 3 ustawy o grach hazardowych stanowi, że urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych i gier na automatach jest dozwolone na podstawie właściwej koncesji, zezwolenia lub dokonanego zgłoszenia. Przepis art. 14 ust. 1 powołanej ustawy określa, że prowadzenie działalności w zakresie m.in. gier na automatach jest dozwolone wyłącznie w kasynach gier na zasadach i warunkach określonych w zatwierdzonym regulaminie i udzielonej koncesji lub udzielonych zezwoleniu, a także wynikających z przepisów ustawy, z wyjątkiem ust. 4 i 5. Z kolei art. 6 cytowanej ustawy nakłada obowiązek uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry. Również z treści art. 23a ust. 1 ww. ustawy wynika, że automaty do gier, urządzenia losujące i urządzenia do gier mogą być eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach oraz przez podmioty wykonujące monopol państwa, po ich zarejestrowaniu przez naczelnika urzędu celno – skarbowego. Ustawodawca uznał, że wszystkie wprowadzone zakazy realizują cele prospołeczne – ochronę przed uzależnieniami, ochronę nieletnich oraz walkę z tzw. „szafą strefą”.
Oskarżony W. T. ewidentnie naruszył przepis art. 6 i 14 ustawy o grach hazardowych prowadząc działalność gospodarczą polegającą na urządzaniu gier o charakterze losowym i komercyjnym bez stosownej koncesji, poza kasynem oraz przepis art. 23a ust. 1 powołanej powyżej ustawy działając bez wymaganej rejestracji automatów do gry przez naczelnika urzędu celno – skarbowego.
Wskazać należy, iż zarzucanego mu czynu oskarżony dopuścił się po wejściu w życie ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz.U. 2015r., poz. 1201), która znowelizowała m.in. art. 14 ust. 1 u.g.h. Co prawda art. 4 w/w ustawy zezwalał podmiotom prowadzącym w dniu jej wejścia w życie (tj. 3 września 2015 roku) działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 lub art. 7 ust. 2 u.g.h., na dostosowanie się do wymogów określonych w jej art. 1 w nowym brzmieniu do dnia 1 lipca 2016 roku, ale zgodnie ze stanowiskiem przyjętym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2016r. cytowany przepis dotyczył wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed 3 września 2015r., (tj. w na podstawie uzyskanej koncesji lub zezwolenia). Oznacza to, że działalność osób i podmiotów, nie posiadających w/w uprawnień przed 3 września 2015 roku na prowadzenie działalności w zakresie gier hazardowych, jest działalnością nielegalną w takim samym stopniu w jakim jest ona taką działalnością po dniu 3 września 2015 roku. Zamiarem ustawodawcy nie było wprowadzenie w ustawie o zmianie ustawy o grach hazardowych z 12 czerwca 2015 r. przepisów przejściowych do obowiązującej już ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych. Gdyby hipotetycznie przyjąć, że ustawodawca chciałby umożliwić podmiotom nielegalnie urządzającym gry hazardowe w określonym terminie legalizację ich działalności, to w ustawie nowelizującej powinien zamieścić przepisy wyraźnie na taki zamiar wskazujące, które przewidywałyby zawieszenie stosowania m.in. do art. 3 i art. 6 ust. 1-3 ustawy o grach hazardowych wobec podmiotów, które urządzały gry hazardowe bez koncesji lub zezwolenia. W ustawie z 12 czerwca 2015 r. takich przepisów brak.
W ocenie Sądu nie sposób również uznać, iż oskarżony nie miał świadomości, iż jego zachowanie narusza przepisy art. 6 i art. 14 ustawy o grach hazardowych z uwagi na to, iż kwestia legalności urządzania gier na automatach poza kasynem gry była niejednoznacznie oceniana przez organy państwowe. W. T. od lat prowadził określoną działalność i tym samym posiadał w tym zakresie odpowiednie doświadczenie. Mając świadomość zmian w ustawie hazardowej w przedmiocie urządzania gier hazardowych, godził się na postępowanie wbrew obowiązującemu prawu. W tym miejscu podkreślić należy, iż delikt karnoskarbowy z art. 107 § 1 k.k.s. jest karalny w razie jego umyślnego popełnienia w obu postaciach zamiaru - bezpośrednim i ewentualnym. Jak wskazano powyżej - w ocenie Sądu oskarżonemu należy przypisać działanie co najmniej w zamiarze ewentualnym.
Mając powyższe na uwadze Sąd uznał W. T. za winnego zarzucanego mu czynu, w związku z czym na podstawie art. 107 § 1 k.k.s. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 300 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 100,00 złotych.
Przy wymiarze kary Sąd wziął pod uwagę dyrektywy wymiaru kary z art. 53 k.k. Oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu umyślnie. Na jego niekorzyść przemawia znaczny stopień społecznej szkodliwości zarzucanego czynu przejawiający się w ignorowaniu obowiązującego porządku prawnego w celu osiągnięcia szybkiego i łatwego zysku oraz czerpaniu z tego procederu korzyści majątkowych w sytuacji, gdy na tego rodzaju działalność nie posiadał stosownej koncesji. W ocenie Sądu wymierzona W. T. kara będzie adekwatna do stopnia zawinienia i czynić będzie zadość społecznemu odczuciu sprawiedliwości, a jej dolegliwość uzmysłowi oskarżonemu karygodność takiego zachowania. Przy orzeczeniu wysokości grzywny Sąd wziął pod uwagę sytuację majątkową oskarżonego.
Na mocy art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące wydatki w kwocie 430,00 złotych oraz opłatę w kwocie 3.000 złotych.
Sędzia
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Raciborzu
Osoba, która wytworzyła informację: Monika Mańka
Data wytworzenia informacji: